بازگشت به صفحه نخست

تغذيه و بهداشت خانواده

شهروند -  شماره ۹۰۵    ۱۶ جولای ۲۰۰۴ - جمعه ۲۶ تير ۱۳۸۳

دكتر پرويز قديريان استاد دانشگاه مونتريال

مصرف هورمون امكان بروز بيماري آلزايمر را افزايش ميدهد
خوردن هورمون زنانه ESTROGEN ميتواند فراموشي را موجب شده و در درازمدت باعث بروز بيماري آلزايمر شود. در يك مطالعه بر روي 13 هزار زن مسن تر از 65 سال كه به هر دليلي هورمون استروژن ميخورند (حداقل به مدت 5 سال) معلوم گرديد كه 38 درصد آنها به عارضه فراموشي دچار شده اند كه رقمي است بالا. هورمون استروژن بيشتر در خانمهايي كه به سن يائسگي ميرسند و به خاطر پيشگيري و درمان عوارض يائسگي مانند گر گرفتن و غيره استفاده ميشود، و ميليونها نفر از خانمها در سراسر دنيا زير پوشش اين هورمون قرار دارند. در چند سال گذشته مصرف مخلوط دو هورمون استروژن و پروژسترون، به علت بالا بردن امكان بروز سرطان پستان از طرف سازمان بهداشت جهاني منع شده بود و پزشكان سعي داشتند مقدار كمتري از اين هورمونها را به خانمها تجويز نمايند و حتي دوره مصرف آن را هم كوتاه تر كنند. قبلا برخي از گزارشات اين موضوع را پيشنهاد ميكردند كه مصرف هورمونهاي زنانه باعث هوشياري و فعاليت بهتر مغز ميشود در حالي كه مطالعه اخير ضد آن را به دست آورده و مصرف آن را توصيه نميكند.

نقش چاي (چاي معمولي) در سلامتي قلب و عروق
پژوهشگران ژاپني گزارش ميكنند كه يك فنجان چاي ميتواند جريان خون را در عروق تسريع كند و ماهيچه هاي قلب را در تلمبه كردن خون كمك نمايد. در يك مطالعه علمي بر روي 10 نفر مرد‌ سالم معلوم گرديد كه دو ساعت پس از مصرف يك ليوان چاي جريان خون در عروق راحت تر و سريع تر انجام ميگيرد. خوردن قهوه معمولي (با كافئين) هم تقريبا چنين خاصيتي را نشان داده است.
مطالعات زيادي درباره چاي و رابطه آن با سلامتي به عمل آمده كه به اين نوشابه مهمان نوازي مقام مخصوص ميدهد. چاي به علت داشتن فدروونوئيد، آنتي اكسيدان بسيار قوي و تركيبات ديگر كلسترول بد خون را كاهش ميدهد و به علت رقيق كردن خون از لخته شدن و در نتيجه از بروز سكته هاي قلبي و مغزي پيشگيري ميكند.
پژوهشگران عقيده دارند كه فدروونوئيد موجود در چاي نسبت به فدروونوئيد غذاهاي ديگر نقش موثرتري بر روي سلامتي قلب و عروق دارد. نوشيدن چند فنجان چاي در روز ميتواند تعداد لازم و كافي فدروونوئيد به بدن رسانيده و همراه با خاصيت رقيق كردن خون داخل عروق را تميز نموده و از لخته شدن خون و گرفتگي آن توسط كلسترول جلوگيري نمايد.

داروهاي ازدياد شير مادر خطرناك شناخته شدند
مسئولين بهداشت آمريكا اعلان نمودند كه داروهاي ازدياد شير مادر كه توسط عده اي از مادران شيرده مصرف ميشود مانند Domperidone خطرناك هستند و موجب ناراحتي هايي در مادر و كودك ميشود. يكي از عوارض جانبي مهم اين دارو بروز ناهنجاريها در معده خواهد بود. متاسفانه بعضي از مادران براي ازدياد شير خود بدون مشورت با پزشك به خريد و مصرف چنين داروهاي شيميايي مبادرت مينمايند كه عملي است نادرست و خطرناك، مخصوصا كه مقدار قابل توجهي از اين دارو از طريق شير مادر به نوزاد منتقل ميشود و علاوه بر عوارض جانبي آني آن معلوم نيست در درازمدت چه عواقب ناجوري در كودك به وجود آورد.
FDA آمريكا كه نظارت كننده تمام داروها و غذاها براي سلامتي بهتر است ميگويد كه تا به حال حدود 2 هزار گزارش از 33 كشور دنيا درباره ضرر و زيان برخي از داروهاي زيادكننده شير مادر دريافت نموده و نشان ميدهد كه مصرف اينگونه داروها موجب مرگ ناگهاني، ازدياد ضربان قلب، عوارض عصبي و صرع ميشوند.
با توجه به اين اطلاعات و خبرهاي علمي مادران جوان و شيرده هرگز نبايد خودسرانه و بدون مشورت پزشك به خوردن داروهاي زيادكننده شير اقدام نمايند، بلكه با رژيم مخصوص غذايي ميتوانند ميزان شير خود را افزايش دهند.

طول عمر بيماران مبتلا به سرطان رو به افزايش است
اين هفته اعلان شد كه به علت تشخيص زودرس سرطانها و پيشرفت در درمان آنها، طول عمر بيماران مبتلا به سرطان رو به افزايش است. مثلا تعداد بيماراني كه پس از تشخيص و درمان سرطان زنده مانده اند در سه سال گذشته سه برابر شده است. اگرچه اين آمار در كشورهاي به اصطلاح پيشرفته صحت دارد ولي در كشورهاي در حال رشد نيز از اين نظر پيشرفتهاي چشمگيري ديده ميشود. بيماراني كه امروز سرطان آنها تشخيص داده ميشود طول عمرشان تا 5 سال پس از تشخيص حدود 64 درصد خواهد بود در حالي كه اين رقم در 5 سال گذشته 50 درصد بوده است و اين نشانه شناسايي بهتر و بيشتر طبيعت سرطانهاي مختلف، نحوه تشخيص زودرس و درمانهاي پيشرفته ميباشد. مسلما اين پيشرفتها به انتها نرسيده و هر روز ادامه دارد و به طور قطع نتايج بهتري به وجود خواهد آورد كه همانا بهزيستي و سلامتي و طول عمر طبيعي بيماران است. در آمريكاي شمالي يك نفر از هر دو نفر مرد و يك نفر از هر 3 نفر زن در طول عمر خود به نوعي سرطان دچار خواهد‌ شد و به طور كلي هر ساله حدود 10 ميليون نفر در سراسر دنيا به اين بيماري دچار ميشوند. در حال حاضر حدود‌30 ميليون نفر مردم كه در چند سال گذشته به سرطان دچار شده اند در دنيا زندگي ميكنند و درصد بالايي از آنها هيچ نشانه و علائمي از سرطان در آنها ديده نميشود.

آنتي اكسيدان هايي مانند ويتامين C و E از پيشرفت بيماري آلزايمر جلوگيري ميكند
پژوهشگران دانشگاه Johns Hopkins با مطالعه پيگيري بر روي عده زيادي از بيماران مبتلا به آلزايمر كه هنوز بيماري آنها زياد پيشرفت نكرده دريافتند كه با خوردن ويتامين هاي C و E كه آنتي اكسيدان قوي هستند ميتوان حركت بيماري را متوقف ساخت و از پيشرفت آن جلوگيري كرد. ميزان عمل اين ويتامين ها در بيماران مبتلا به آلزايمر نسبت به آنهايي كه در حين مطالعه ويتامين هاي C و E زيادتري استفاده نميكردند حدود 80 درصد بوده است. به عبارت ديگر 80 درصد بيماراني كه از اين آنتي اكسيدان ها مصرف نموده اند تظاهرات و عوارض جانبي بيماري در آنها متوقف يا كند شده است كه خبري است بسيار اميدواركننده و همچنين نشان دهنده عمل آنتي اكسيدان ها در بدن براي پيشگيري بيماريهاي مزمن. تحقيقات بسياري در اين مورد و بر روي بيماريهاي قلب و قند و سرطان به عمل آمده و نشان ميدهند كه رژيم غذايي حاوي مقدار لازم و كافي آنتي اكسيدان ميتواند نقش مهمي در بهزيستي و سلامتي انسان بازي كند. البته نبايد فراموش كرد كه در اين مورد هنوز نياز به كارهاي تحقيقاتي محاسبه شده و علمي است تا چند و چون عمل معلوم گردد و شخص نبايد بدون مشورت پزشك معالج يا متخصص تغذيه، اقدام به مصرف آنتي اكسيدانهايي مانند ويتامين E كه محلول در چربي است و خوردن بي رويه آن ممكن است موجب ناهنجاريهاي غيرقابل جبراني شود، نمايد. منابع طبيعي ويتامين E عبارتند از تخم مرغ، روغن هاي گياهي، دانه هاي روغني مانند پسته و بادام و گردو و تخم كدو و آفتابگردان و همچنين سبزيهاي سبز تيره رنگ. درضمن ويتامين C را ميتوان از ميوه هايي مانند مركبات، توت فرنگي، اكثر ميوه ها و حتي در سيب زميني به دست آورد. مقدار لازم ويتامين E را حدود 9 ميلي گرم در روز براي آقايان و 6 ميلي گرم در روز براي خانمها برآورد كرده اند در حالي كه اين رقم براي ويتامين C كه ويتامين محلول در آب است و مقدار زيادي آن از طريق ادرار و به راحتي دفع ميشود حدود 40 ميلي گرم در روز براي آقايان و خانمها پيش بيني شده است.

دردهاي قفسه سينه را جدي بگيريد
مسئولان بهداشت دولت امريكا اين هفته اعلان نمودند كه با جدي گرفتن دردهاي قفسه سينه و بلافاصله به پزشك مراجعه كردن ميتواند جان شخص را به موقع نجات داد. انجمن قلب امريكا به همه توصيه ميكند كه در صورت بروز درد در قفسه سينه، مخصوصا در سمت چپ و همراه با تنگي نفس نبايد صبر كرد و بي درنگ بايد براي يافتن علت اين درد يا به پزشك مراجعه نمود و يا به بيمارستان رفت. درصد بالايي از مردم اين گونه علائم را كه با سكته قلبي خاتمه مي يابد جدي نميگيرند و موقعي به فكر چاره مي افتند كه كار از كار گذشته و به قلب صدمه غيرقابل جبراني وارد گرديده. در چنين مواقعي هر دقيقه از زمان نقش مهم و انكارناپذير در زندگي شخص بازي ميكند و گذشت زمان شخص را به خطر نزديكتر ميكند. بسيار ديده شده كه شخصي به سكته قلبي خفيفي دچار شده و اين علامت درد قفسه سينه نمايانگر اين واقعه است ولي بيمار به علت بي توجهي و يا عدم آشنايي به پيامد علامت مورد بحث به كار و زندگي خود ادامه ميدهد و كار را به جايي ميرساند كه جبران پذير نميباشد.
در امريكا هر ساله بيشتر از نيم ميليون نفر به سكته قلبي دچار ميشوند كه اگر تا 20 دقيقه پس از ملاحظه اولين علامت آن بيمار مداوا نشود، به علت نرسيدن خون به قلب يا شخص جانش را از دست ميدهد و يا فلج و زمين گير ميشود.  

بازگشت به صفحه نخست