براساس جدیدترین اعلام دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران، کشور ما داراى دومین مقام در شیوع مصرف مواد مخدر است. افغانستان در مقام نخست و پاکستان نیز در مقام سوم قرار دارد.

ایلنا:
به گفته نماینده دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران (UNODC) رقم میزان شیوع مصرف در ایران ۲/۲۶ و نشان‌دهنده تعداد مصرف‌کنندگان مواد مخدر در مقایسه با جمعیت است.

به گزارش خبرنگار ایلنا “آنتونیو دلئو”، ، در نشست خبرى به منظور معرفى گزارش تجارت جهانى مواد افیونى افغانستان،
نقش توافقات بین‌المللى و ارائه آمار و اطلاعات دقیق از سوى کشورها به دفتر متبوع خود را راه موثرى در راستاى پیشگیرى از گسترش مصرف مواد مخدر دانست.

پیشگیرى از ایدز
دلئو در بخشى از این نشست مطبوعاتى در پاسخ به سئوال خبرنگار ایلنا در مورد همکاری‌هاى UNODC با ایران در زمینه برنامه‌هاى پیشگیرى از گسترش ایدز گفت: «UNODC از ده سال گذشته همکارى خوبى در راستاى پیشگیرى از ایدز شروع کرده‌است.» به گفته وى در ایران ۷۰درصد موارد مشخص شده مبتلایان به ایدز معتادان تزریقى هستند.

نماینده دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران افزود: از سال ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ بین UNODC و سازمان زندان‌ها یک پروژه آزمایشى با هدف کنترل و کاهش نرخ شیوع ایدز در زندان‌ها شروع شد، در پى این اقدام یکسرى برنامه‌هاى دیگر نیز در قالب کلینیک‌هاى مثلثى در این زمینه آغاز شد که درمان و نگهدارى معتادان با متادون، حرفه آموزى در زندان و اقدامات روانى و اجتماعى و برنامه‌هاى کاهش آسیب از جمله آنهاست.»

به گفته وى دانشگاه کیوتو ژاپن نیز این پروژه را بسیار مثبت ارزیابى کرده و این اقدامات در زندان‌هاى کشور گسترش یافت.

کاهش شیوع ایدز
نماینده دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران گفت: با اجراى این برنامه‌ها شیوع ایدز کنترل شده و میزان شیوع از ۳/۶ در سال ۲۰۰۴ به ۱/۴ در سال ۲۰۱۰ رسید.
نماینده UNODC در ایران یادآورى کرد: در این زمینه از برنامه‌هاى ملى درمان و بازپرورى معتادان به مواد مخدر حمایت می‌کنیم.

فعالیت نهادهاى غیردولتى
همچنین دلئو در مورد فعالیت بیش از ۱۰۰ نهاد غیر دولتى (NGO) در حوزه ترک اعتیاد گفت: شیوه عمل UNODC حمایت از NGOها و ظرفیت‌سازى در این زمینه است.
نماینده دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ایران در این نشست مطبوعاتى گزارشى را از جدیدترین پژوهش UNODC که ۶ مرداد توسط دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل رونمایى شده ارائه داد.

براساس این پژوهش افغانستان همچنان بزرگ‌ترین منبع تجارت غیر قانونى تریاک و هروئین و درآمد آن از این تجارت در سال ۲۰۰۹ به حدود ۶۸میلیارد دلار رسیده‌است؛ این رقم از تولید ناخالص داخلى بسیارى از کشورها بیشتر است.

مصرف مواد افیونى در افغانستان و کشورهاى همسایه طى دهه گذشته افزایش چشمگیرى داشته‌است.
از ۱۲۳هزار هکتار زمین تحت کشت تریاک حدود ۳۵هزار هکتار تنها براى مصرف منطقه زیر کشت تریاک رفته اما اکنون تریاک افغانستان به بازارهاى مصرف در آسیاى شرقى رسیده‌است.
از سوى دیگر گرایش مهم دیگر افزایش تولید و جریان تجارت هروئین است.

یکى از اصلی‌ترین پیش‌سازهاى تولید هروئین ماده شیمیایى به نام استیک انیدریک است که به افغانستان قاچاق می‌شود.

آمارهاى UNODC نشان می‌دهد که در سال ۲۰۰۹ حدود ۳۸ تن از این ماده شیمیایى به جنوب افغانستان که عمده محل‌هاى تولید هروئین در آن قرار دارند، وارد شده‌است. بر اساس گزارش UNODC در همین سال حدود ۳۰۰ تا۵۰۰ آزمایشگاه حدود ۳۸۰ تن هروئین تولید کرده‌اند. بر اساس برآورد این گزارش در سال ۲۰۰۹ حدود ۱۵۰ تن از هروئین افغانستان به اروپا و ۱۲۰ تن به آسیا و ۴۵ تن به افریقا رسیده است. گروه‌هاى جنایت سازمان یافته بین‌المللى اکثر درآمد ۶۸ میلیارد دلارى این تجارت را از آن خود کرده اند.

دلئو تاکید کرد: «قاچاقچیان مواد مخدر از وضعیت ناامن استان‌هاى هلمند، قندهار و‌ نیمروز در جنوب افغانستان سوء استفاده مى کنند.»

نماینده دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ادامه با اشاره به اینکه در واقع این گزارش جریان جهانى مواد افیونى افغانستان و قاچاق مواد پیش‌ساز را که براى تبدیل تریاک به هروئین استفاده می‌شوند بررسى می‌کند، گفت: «این گزارش با ارائه تاثیرات جهانى مواد افیونى افغانستان به جامعه بین‌المللى کمک می‌کند تا نقاط آسیب‌پذیر را شناسایى و راه‌هاى مبارزه اجتماعى با آنها را شناسایى کند.»

دلئو همچنین گفت: «در سال ۲۰۰۹ از ۶۸ میلیارد دلار آمریکا در زمینه تجارت مواد افیونى غیرقانونى ۶۱ میلیارد دلار مربوط به افغانستان است، در واقع سهم بزرگى از این پول براى سازماندهى جرایم سازمان‌یافته فراملى استفاده می‌شود و در طى مسیرهاى غیرقانونى به دست تروریست‌ها ، قاچاقچیان و گروه‌هاى فراملى دخیل در جرایم سازمان یافته می‌افتد و اینها ذی‌نفعان اصلى این تجارت بسیار پرسود هستند.» وى افزود: «سازمان ملل تخمین می‌زند از این پول سهم طالبان در سال ۲۰۰۹ ، ۱۵۵ میلیون دلار، سهم قاچاقچیان افغان ۲٫۲ میلیارد دلار و سهم کشاورزان افغان ۴۴۰ میلیون دلار باشد.»

نماینده دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد با بیان اینکه سالانه ۱۶٫۵ میلیون نفر در جهان از مواد افیونى غیرقانونى شامل تریاک، هروئین و مرفین استفاده می‌کنند، گفت: «هروئین در واقع ماده‌اى است که بیشترین سوء مصرف را در سطح جهان دارد. بین ۱۲ تا ۱۳ میلیون مصرف کننده هروئین سالانه ۳۷۵ تن هروئین خالص مصرف می‌کنند.»

دلئو افزود: «مصرف تریاک هم بسیار قابل ملاحظه است و تخمین زده می‌شود مصرف کنندگان تریاک ۱۳۰۰ تن تریاک خام را در سال ۲۰۰۹ مصرف کرده‌اند و به صورت کلى چهارهزار تن معادل تریاک در این سال در دنیا مصرف شده است.» وى یادآورى کرد: «براساس ارزیابی‌هایى که قبلا صورت گرفته تولید مواد افیونى در افغانستان به طور قابل ملاحظه‌اى از مقدار تخمینى تقاضاى جهانى پیشى گرفته است و در خلال سالهاى ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ میزان موادى که در افغانستان انباشته شده که بیش از ۱۰ هزار تا ۱۲ هزار تن معادل تریاک است برابر میزان مصرف سه سال جهان است.»

دلئو افزود: «در سال ۲۰۰۹ ایران بیشترین محور کشفیات تریاک و هروئین جهان را به خود اختصاص داده است و ۸۹ درصد تریاک و ۴۱ درصد هروئین کشف شده در جهان به ایران اختصاص دارد.» نماینده دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در ادامه تصریح کرد: مواد افیونى همچنان مشکلات جدى براى سلامت سوء مصرف کنندگان مواد مخدر در سراسر جهان ایجاد می‌کند، بیش از ۶۰ درصد تقاضا براى درمان در آسیا و اروپا مربوط به هروئین بوده است. افغانستان که در گذشته تنها مصرف کننده بود، امروز شاهد گسترش سوء مصرف مواد افیونى است و در این کشور و کشورهاى همسایه‌اش میزان مصرف این مواد در دهه گذشته به طور قابل ملاحظه‌اى افزایش یافته است.»