چالش جدید برای صادرات نفت ایران
برخی شرکتهای نفتی تحت فشار کشورهای غربی تصمیم به عدم حمل نفت از ایران گرفتند. سه شرکت بینالمللی اولی گروه کشتیرانی “اواسجی”، دومی شرکت “فرانت لاین” و سومی شرکت “نوا”. ….
شرق:
شرکتهایی که پیش از این یا در کنار شرکتهای داخلی ایرانی به خصوص شرکت ملی نفتکش یا در غیاب آنها به دلیل اعمال محدودیتهای بینالمللی، اقدام به جابهجایی نفت ایران به اقصا نقاط جهان میکردند، حالا این سه نیز قدم به راهی گذاشتند که جاده صافکن آن اتحادیه اروپا و آمریکا بودند.
«اواسجی»، «فرانت لاین» و «نوا» اعلام کردهاند که از این پس نفت ایران را به مشتریان آن در نقاط مختلف جهان منتقل نخواهند کرد. این شرکتها صاحب بیشترین سوپرتانکرهای نفتکش جهان هستند.
«اواسجی» آمریکایی که دفتر آن در نیویورک واقع شده، کنترل بیش از صد تانکر عظیم نفتی و ۴۵ سوپرتانکر را در اختیار دارد، شرکتهای کشتیرانی «فرانت لاین» و «نوا» اروپایی هم مجموعا ۹۳ نفتکش و سوپرتانکر در اختیار دارند که گفتهاند از دادوستد با جمهوری اسلامی خودداری میکنند.
متقاعد کردن این شرکتها برای دست کشیدن از داد و ستد با جمهوری اسلامی ادامه تلاشهای غرب برای ایجاد محدودیتهای بیشتر به منظور واداشتن تهران به توقف گسترش برنامه هستهایاش است. موضوعی که با توقف مذاکرات فنی و سیاسی هستهای و طرح اتهامات جدید حول محور برنامه هستهای ایران از جمله وجود ابعاد احتمالی در این برنامه، شتاب دو چندانی گرفته است.
برهمین اساس ابتدا آمریکا و اتحادیه اروپا، تلاش کردند تا با اعمال تحریمهایی علیه بانک مرکزی، درآمدهای ارزی ایران از محل صادرات نفت را کاهش دهند و سپس صنعت نفت ایران را نشانه گرفتند. اکنون نیز غرب درصدد پیگیری راهکارهایی است که تحریمهای اعمال شده را اثربخشتر کند؛ از جمله این راهکارها نیز ایجاد مانع در برابر صادرات نفت ایران است. راهکاری که پیش از این نیز دنبال شده بود اما چندان مثمرثمر نبود.
به گزارش خبرگزاری بلومبرگ، فعالیت بیشتر شرکتهای بزرگ نفتکش در خارج از آمریکا و اروپا متمرکز شده است و به همین دلیل در گذشته جلوگیری از نقل و انتقال نفت ایران مشکل بود. اما اکنون با تحریم نفت ایران از سوی اتحادیه اروپا و همچنین تحریم شرکتهای بیمهای که با ایران همکاری میکنند، نقل و انتقال نفت ایران با مشکلات جدی روبهرو شده است.
بیمه حدود ۹۵درصد از شرکتهای نفتکش بینالمللی طبق قوانین اروپا صادر میشود. به نوشته بلومبرگ، گرچه شرکتهای بزرگ کشتیرانی تا چند هفته پیش هم به نقل و انتقال نفت ایران ادامه میدادند ولی به گفته «پرمنسون»، از دستاندرکاران خطوط بینالمللی کشتیرانی در استکهلم سوئد، برگ برنده در این زمینه، کنترل شرکتهای بیمه است که میتواند داد و ستد با ایران را کاهش دهد.
بر همین اساس در هفتههای اخیر شرکتهای بزرگ بینالمللی که نگران لغو قراردادهای بیمه نفتکشهای خود هستند روز به روز از بازار ایران فاصله گرفتند.
شرکتهای بینالمللی نفتکش درحالی به دنبال فاصله گرفتن از بازار ایران هستند که به گفته مقامات جمهوری اسلامی، شرکت ملی نفتکش هنوز میتواند جایگزین مطمئن برای آنها باشد.
اخیرا نیز مجله اقتصادی فوربس در گزارشی اعلام کرده بود که شرکت ملی نفتکش ایران، چهارمین شرکت بزرگ حمل و نقل نفت خام در جهان است و از نقش مهمی در بازار نفت برخوردار است. بر اساس ردهبندی موسسه لویدز انگلیس نیز شرکت ملی نفتکش ایران در رتبه چهارم بزرگترین شرکتهای متصدی حمل و نقل نفت خام در جهان قرار دارد. این شرکت سال گذشته مسوول انتقال ۵۳ میلیون تن نفت خام بوده است. در حال حاضر، در فهرست موجود در پایگاه اینترنتی شرکت ملی نفتکش ایران، نام یک ناوگان متشکل از ۳۹نفتکش به چشم میخورد که برای ترانزیت نفت ایران و سایر کشورها مورد استفاده قرار میگیرند.
شرکت ملی نفتکش ایران، نه بهعنوان یک حملکننده صرف نفت، بلکه به عنوان کانال دسترسی ایران به موقعیتهای مختلف تجاری به شمار میرود. بنابر اعلام شرکت ملی نفتکش ایران، هدف اصلی فعالیتهای چارترینگ این شرکت، ایجاد روابط نزدیک با شرکتهای قابل اطمینان اجارهدهنده کشتی و واسطهگر و همچنین فراخواندن مجموعه متنوعی از بنادر و ترمینالهای جهانی به همکاری است.
این در حالی است که کمیته امور بانکی مجلس سنا در ادامه اعمال محدودیتهای ایالاتمتحده آمریکا علیه ایران، شرکت ملی نفتکش ایران را هدف تحریمهای بعدی واشنگتن علیه ایران قرار داده است.
باوجود تحریمهای متعددی که تاکنون علیه ایران تصویب شده خطوط دریایی ایران که نفت ایران را به بازارهای جهانی صادر میکنند، تاکنون از این تحریمها معاف بودهاند.