هرچند پیشرفت‌های تکنولوژی باعث تغییر فرم مطالعه شده و بسیاری از متون از طریق کامپیوتر و اینترنت به سهولت در دسترس هستند، اما آثار مکتوب همچنان مرجع مهم و غیر قابل‌انکاری برای مطالعه محسوب می‌شوند و از طریق بررسی آمار چاپ و تیراژ آن‌ها می‌شود تا حدودی نتیجه‌گیری کرد. ….
ایلنا:
تعداد عناوین کتاب به استناد آمار سایت «خانه کتاب» در خلال سال‌های اخیر، در همه‌ی حوزه‌ها افزایش یافته است، اما ایرادی که می‌توان به این آمار گرفت، کلی بودن تعداد عنوان‌های هر حوزه است و معلوم نیست مثلآ در حوزه‌ی علوم انسانی، تعداد آثار جدی مربوط به بخش مستقل، چه میزان از تولیدات را به خود اختصاص داده است.

جعفر همایی (مدیر انتشارات نی) در مورد تیراژ کتاب‌های این انتشارات گفت: از سال گذشته بعضی از کتاب‌ها را با تیراژ ۵۰۰ نسخه هم منتشر می‌کنیم و بالاترین تیراژ آثار ما هم ۲۰۰۰ نسخه است. او در مورد سود و زیان انتشار کتاب با تیراژ ۵۰۰ نسخه توضیح داد: به هر حال نمی‌توان گفت که چاپ کتاب با این تیراژ اصلآ سود ندارد، اما مقداری هم نیست که بتوان روی آن حساب کرد. این کار تصمیمی اقتصادی برای حفظ دارایی‌ها است.
مدیر نشر نی افزود: از دلایل دیگری که به چاپ آثار با حداقل تیراژ ادامه می‌دهیم، یکی تعهد و قراردادهایی است که با مؤلفان داریم و دیگری حفظ موقعیت و حضور در بازار نشر برای جلوگیری از فراموش شدن است و به هر حال ما این کار را تا زمانی که در حوزه‌ی نشر فعالیت می‌کنیم، ادامه خواهیم داد. همایی همچنین درباره‌ی رقم تیراژ کتاب‌های انتشارات خود در حدود ۱۰ سال پیش (اوائل دهه‌ی ۸۰) گفت: در آن زمان حداقل تیراژ ما ۱۰۰۰ نسخه بود که به دلیل کاهش فروش، از پارسال مقدار آن را کاهش داده‌ایم.

امیر حسین‌زادگان (مدیر انتشارات ققنوس) ناشر دیگری است که ظرف یک سال اخیر تیراژ ۵۰۰ نسخه‌ای را برای آثار خود تجربه کرده است. او در این‌باره توضیح داد: عمده‌ی تیراژ آثار ما این روزها ۱۰۰۰ نسخه است. مدیر نشر ققنوس تیراژ زیر ۲۰۰۰ نسخه را فاقد سود دانست و افزود: تعهد ما نسبت به مولفان و حذف نشدن عناوین آثارمان، دلایلی است که علیرغم نداشتن سود، همچنان آثار را با تیراژهای پائین منتشر می‌کنیم. او ادامه داد: چندین دهه از فعالیت ما در حوزه‌ی نشر می‌گذرد و تصمیم هم داریم در این کار بمانیم و این کار زنده بماند و تلاش ما در همین راستاست. ما سعی می‌کنیم از طریق تجدید چاپ‌های آثار، این ضررها را جبران کنیم.
حسین‌زادگان هم درباره‌ی رقم تیراژ کتاب‌های انتشارات خود در اوائل دهه‌ی ۸۰ گفت: در آن زمان حداقل تیراژ ما ۲۰۰۰ نسخه بود.

صدرالدین بهشتی (مدیر انتشارات روزنه) کمترین میزان تیراژ انتشارات روزنه را ۱۰۰۰ نسخه دانست و ادامه داد: اصولآ انتشار کتاب با تیراژ کمتر از این به صرفه نیست. البته ممکن است بعضی کتاب‌ها به صورت مرجع و کتاب‌های خاص، با تیراژ زیر ۱۰۰۰ نسخه هم چاپ شوند، ولی این کار برای کتاب‌های معمولی هیچ‌گونه توجیه اقتصادی ندارد. او ادامه داد: البته در کنار این، ما چند عنوان کتاب هم داریم که تیراژ ۵۰۰۰ نسخه‌ای دارند که یکی از آن‌ها تخصصی معماری است. مدیر انتشارات روزنه در مورد وضعیت تیراژ آثار این ناشر در حدود ۱۰ سال پیش گفت: در اوائل دهه‌ی ۸۰، کتابی زیر ۳۰۰۰ نسخه نداشتیم و معمولآ تیراژهایمان ۵۰۰۰ نسخه بود. ما کتاب‌هایی داشتیم که در یک سال با تیراژ ۵۰۰۰ نسخه، ۱۵ بار تجدید چاپ شدند، یا در نمایشگاه کتاب، ۶ بار تجدید چاپ می‌شدند.

محمد واشویی (مدیر انتشارات ماهی) در خصوص تیراژهای فعلی این ناشر گفت: کمترین تیراژ ما ۱۵۰۰ و بیشترین تیراژ ۳۰۰۰ نسخه است. او در مورد تیراژهای این ناشر در سال‌های پیش گفت: معمولآ تیراژ ما در همین حدود بوده و چند سال پیش هم کمترین تیراژ ما در حدود ۲۰۰۰ نسخه بود.
کمترین میزان تیراژ کتاب برای انتشارات افق به مدیریت رضا هاشمی‌نژاد ۱۱۰۰ نسخه است. به گفته‌ی هنرمند (مسئول روابط عمومی افق) بیشتر کتاب‌های چاپ شده با این تیراژ مربوط به ادبیات بزرگسالان است. بیشترین تیراژ این ناشر هم ۱۰۰۰۰ نسخه و مربوط به حوزه‌ی کودکان است. این در حالی است که به گفته‌ی هنرمند، کمترین آمار تیراژ کتاب‌های این انتشارات برای سال ۸۱، ۲۲۰۰ نسخه بوده است.

حامد کنی (مدیر انتشارات روزبهان) هم کمترین و بیشترین تیراژ این ناشر را ۱۵۰۰ و ۵۰۰۰ نسخه دانست و توضیح داد: اصولآ چاپ کتاب کمتر از ۱۵۰۰ نسخه صرفه‌ای ندارد و ما هم هیچ وقت پائین‌تر از این میزان چاپ نمی‌کنیم. به گفته‌ی کنی، این آمار در خلال سال‌های اولیه دهه‌ی ۸۰، ۲۰۰۰ و ۵۰۰۰ نسخه بوده است.

دیدن عدد ۲۰۰ برای تیراژ یک کتاب، چیزی است که شاید چند سال پیش قابل باور نبود، اما این روزها بعضی از کتاب‌ها با این تیراژ هم منتشر می‌شوند. این دسته از ناشران در حالی که به گفته‌ی خود می‌توانند برای حفظ ظاهر عدد اسمی تیراژ را بیشتر از این هم اعلام کنند، اما برای نشان دادن وضعیت و شرایط و بدون هیچ مشکلی، این رقم را اعلام کنند.
برای چاپ کتاب با این تیراژ، روش‌های معمول و استفاده از فیلم و زینک به صرفه نیست. معمولآ ناشران برای چاپ کتاب‌های تیراژ پائین از روش‌های چاپ دیجیتال و ریسوگرافی استفاده می‌کنند که نیازی به فیلم و زینک ندارد و در واقع مثل یک پرینتر، اما با کیفیت بسیار بهتری کار چاپ را انجام می‌دهد.

از عمده‌ دلایلی که ناشران برای پائین بودن تیراژ یک کتاب ذکر می‌کنند، خریدهای تبعیض آمیز وزارت ارشاد از ناشران است و اینکه مدت‌هاست از بعضی از آن‌ها کتابی نخریده‌اند.
با این شرایط و پائین‌ آمدن تیراژهای بعضی از ناشران در حوزه‌های مشخص، باید انتظار این را داشت که وضعیت به گونه‌ای پیش برود تا چاپ بسیاری از آثار به صورت تیراژ بالا متوقف شود و کارها به صورت تک جلدی و با دریافت سفارش مشخص برای چند جلد انجام شوند.