ایران قرار است برای بخشی از تامین منابع‌ مالی خود وارد بازار اوراق قرضه بین‌المللی شود. ….

اعتماد:
این مهم از ١۴ سال گذشته تاکنون برای نخستین‌بار اتفاق می‌افتد. اگرچه حضور ایران در بازار اوراق قرضه پیش از این وجود داشت اما تنها در یک سال در دولت اصلاحات با رقم ٢٠٠ تا ٣٠٠ میلیون دلار اوراق منتشر شده، این اتفاق افتاده بود.

از آنجا که تکلیف برنامه ششم مانند دو برنامه قبل، دستیابی به رشد اقتصادی هشت درصدی است اگر بنا باشد برخلاف برنامه چهارم و پنجم، تحقق این هدف در دستور کار دولت قرار گیرد برای رسیدن به این رشد به ٧۵٠ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در سال نیاز داریم. طبیعی است که توان سرمایه‌گذاران داخلی محدود بوده و نمی‌توان انتظار تامین تمام این سرمایه مورد نیاز را از فعالان اقتصادی داخلی داشت. چنانچه طبق گفته مسوولان در حالت خوشبینانه ۶۵ درصد از این عدد از طریق ورود سرمایه‌های داخلی قابل‌تامین است. لذا برای جبران این کسری حتما برای جذب سرمایه‌های خارجی باید تدبیر کرد.

بر این اساس یکی از راه‌های رسیدن به این میزان سرمایه‌گذاری، بهره‌مندی از بازار اوراق قرضه است. علی طیب‌نیا در این خصوص گفت: در حال بررسی بازگشت به بازار اوراق قرضه بین‌المللی برای اولین بار از سال ۲۰۰۲ تاکنون هستیم و انتظار داریم در آینده نزدیک یک رتبه اعتباری برای ایران تعریف شود.
بازار اوراق قرضه بازار مالی است که در آن مشارکت‌کنندگان می‌توانند قرض جدید منتشر کنند که به نام بازار اولیه شناخته می‌شود، یا می‌توانند اوراق بهادار بدهی، معمولا به شکل اوراق قرضه خرید و فروش کنند که به نام بازار ثانویه شناخته می‌شود. هدف اصلی بازار اوراق قرضه مهیا کردن مکانیزمی جهت تامین سرمایه بلندمدت دولت و بخش خصوصی است. در گذشته، بازار اوراق قرضه در انحصار دولت ایالات متحده امریکا بود، اما امروزه امریکا حدود ۴۴ درصد بازار را در اختیار دارد. تا سال ۲۰۰۹، حجم جهانی بازار اوراق قرضه ٢/٨٢ تریلیون دلار تخمین زده می‌شود، که حجم بدهی در بازار اوراق قرضه امریکا بر اساس آمار بانک تسویه حساب‌های بین‌المللی ٢/٣١ تریلیون دلار و براساس آمار انجمن بازارهای مالی و صنعت اوراق بهادار ٢/٣۵ تریلیون دلار است. تقریبا همه حجم ۸۲۲ میلیارد دلاری معاملات روزانه در بازار اوراق قرضه امریکا بین موسسات بزرگ و کارگزار-دلال‌ها در بازاری خارج از بورس صورت می‌گیرد. با این حال تعداد کمی از اوراق قرضه، عمدتا اوراق قرضه شرکتی، در بازار بورس نیز مبادله می‌شوند.

حال وزیر اقتصاد که وزارتخانه تحت مدیریتش در راس تلاش‌ها برای دسترسی این کشور به سیستم مالی بین‌المللی قرار دارد در مصاحبه با بلومبرگ با بیان اینکه ایران همچنان در مبادلات با بانک‌های بزرگ مشکل دارد متذکر شد: امید داریم در آینده نزدیک یک رتبه اعتباری برای ایران تعریف شود، گامی که می‌تواند به جذب سرمایه‌گذاران به خرید اوراق قرضه این کشور کمک کند. او افزود: مقامات ایرانی در حال مذاکره با همه آژانس‌های اعتبارسنجی هستند.

در حالی که تنها ١٠ ماه تا پایان دور اول ریاست‌جمهوری حسن روحانی زمان باقی مانده، وی به دنبال تبدیل موفقیت دیپلماتیک هسته‌ای دولتش به منافع ملموس اقتصادی است. تلاش‌های دولت روحانی برای جذب میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری خارجی جهت بازسازی زیرساخت‌ها به دلیل نگرانی بانک‌های جهانی از تحریم‌های همچنان پابرجای دولت امریکا با مشکل مواجه شده است. تهران همچنین از اعضای جمهوریخواه کنگره امریکا به دلیل تلاش برای اختلال در اجرای توافق هسته‌ای به ‌شدت انتقاد کرده است.

طیب‌نیا گفت: در حوزه روابط بانکی، به ویژه بانک‌های بزرگ، ما همچنان با برخی مشکلات مواجه هستیم… اما برخی از این مشکلات به تدریج و در طول زمان حل خواهند شد. طیب‌نیا در ادامه گفت: هم‌اکنون زمینه برای انتشار اوراق قرضه و اوراق قرضه مختلف ایرانی در بازارهای بین‌المللی فراهم است. او اشاره‌ای به حجم و زمان احتمالی انتشار این اوراق نکرد.

۴۵ میلیارد دلار قرارداد تامین مالی
وزیر اقتصاد ایران توضیح داد: از زمان اجرای توافق هسته‌ای در ماه ژانویه، حدود ۴۵ میلیارد دلار قراردادهای تامین مالی با کشورهای مختلف منعقد شده است. او اضافه کرد: چند ماهی طول می‌کشد که این قراردادها به مرحله اجرا برسند. این طبیعی است که زمانی که ماشینی متوقف شده و می‌خواهد دوباره شروع به حرکت کند، ابتدا تحت فشار قرار می‌گیرد و نیاز به نیروی رانش بیشتری دارد. پس از آن ماشین با سهولت بیشتری حرکت می‌کند.

او قول داد که رشد تولید ناخالص داخلی ایران در ١٢ ماهه منتهی به مارس ٢٠١٧ به ۵ درصد برسد که بالاتر از ۵/۴ درصد پیش‌بینی شده قبلی توسط مقامات ایرانی خواهد بود. طیب‌نیا اظهار کرد: وام‌های بازپرداخت نشده نیز از ١۴ درصد سال ٢٠١٣ یعنی زمان روی کار آمدن دولت روحانی به حدود ١٠ درصد کاهش یافته است. ما شاهد تاثیرات مثبت لغو تحریم‌ها بر اقتصاد کشور هستیم. همان‌طور که اعمال تحریم‌ها بر ایران زمان برده، ترمیم کامل اقتصادی نیز تدریجی خواهد بود. برای مثال، در ارتباط با صادرات و تولید نفت، ما در حال حاضر با هیچ محدودیت خاصی مواجه نیستیم. در برخی حوزه‌ها ما هنوز نتوانسته‌ایم به طور کامل از نتایج لغو تحریم‌ها بهره‌مند شویم.

به خرید از بویینگ حساس نیستیم
طیب‌نیا درباره قرارداد ۶/١٧ میلیارد دلاری با شرکت بویینگ گفت: ما واقعا آنقدر روی این توافق حساس نیستیم. این توافق آنقدر که برای امریکایی‌ها مهم است، برای ما مهم نیست. شرکت‌های دیگری در دنیا هستند که می‌توانند نیازهای ما را تامین کنند. طیب‌نیا همچنین عنوان کرد: ایران مقررات خود در زمینه مقابله با پولشویی و مقابله با تامین مالی تروریزم را تقویت کرده است.

عضویت در آیسکو
پس از عضویت در آیسکو که فروردین امسال برای نخستین‌بار انجام شد. تصمیم به ورود به بازار اوراق قرضه می‌تواند گام دوم برای ارتباط مالی جهانی باشد. سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار (IOSCO) به عنوان مهم‌ترین مجمع بین‌المللی بازار سرمایه که در سال ١٩٨٣ تاسیس شده مجمعی از سازمان‌های قانونگذار بازارهای اوراق بهادار و آتی دنیا است. اعضای این سازمان عمدتا نهادهای ناظر بازارهای سرمایه یا قانونگذاران مالی کشورهای مختلف دنیا هستند. در حال حاضر بیش از ١٠٠ کشور عضو IOSCO هستند که بیش از ٩۵ درصد بازارهای سرمایه دنیا را در برمی‌گیرد. نقش این سازمان، کمک به اعضا جهت ارتقای استانداردهای بهینه مقررات و ایفای نقش به عنوان مجمعی از نهادهای قانونگذار داخلی در همکاری با یکدیگر و سایر اعضای سازمان است. دبیرخانه دایم این سازمان در شهر مادرید (اسپانیا) قرار دارد. در حال حاضر این سازمان ٢٠٧ عضو به شکل ١٢۵ عضو اصلی، ١٨ عضو پیوسته و ۶۴ عضو وابسته دارد. یادآور می‌شود سازمان بین‌المللی کمیسیون‌های اوراق بهادار به عنوان مهم‌ترین مجمع بین‌المللی بازار سرمایه از سازمان‌های قانونگذار بازارهای اوراق بهادار دنیا تشکیل شده است. اعضای عادی و پیوسته این سازمان نهادهای ناظر بازارهای سرمایه کشورهای مختلف دنیا هستند.

در حال حاضر بیش از ١٠٠ کشور عضو آیسکو هستند که حدود ٩۵ درصد بازارهای سرمایه دنیا را در برمی‌گیرد. اهمیت مجمع بین‌المللی آیسکو تا جایی است که رییس سازمان بورس از آن به عنوان سازمان ملل بازار سرمایه یاد می‌کند. با عضویت در آیسکو بستر ارتباط با همه کشورها و نهادهای قانونگذار و ناظر بازار سرمایه مهیا شده است. این نهاد به عنوان یک سازمان بین‌المللی در مقایسه با سایر سازمان‌ها از سطح و ظرفیت بسیار بالاتری برخوردار بوده و حضور در آیسکو باعث افزایش اعتبار بازار سرمایه ایران است. همچنین انتقال تکنولوژی، تخصص و استفاده از برنامه‌های آموزشی آیسکو فرصتی بی‌نظیر برای بازار سرمایه ایران رقم زده است، فرصتی که بازار سرمایه ایران بیش از هشت سال در انتظار آن بود.