در پی اظهارات وزیر خارجه آمریکا در مورد احتمال ملاقات دونالد ترامپ، رئیس جمهوری این کشور، و کیم جونگ-اون، رهبر کره شمالی، یک رسانه آمریکایی از مشکلاتی در یافتن محل مناسب برای چنین ملاقاتی خبر داده است. ….

————————————————-

بی بی سی:
در حالیکه ابراز نارضایی رهبر کره شمالی از پیشرفت در مذاکرات برای حل اختلافات با آمریکا باعث گمانه‌زنی در مورد احتمال تغییر جهت در روند بهبود روابط بین دو کشور شده بود، روز چهارشنبه دونالد ترامپ در دیدار با خبرنگاران در کاخ سفید با خرسندی گفت که کیم جونگ-اون “یک نامه معرکه” برای او فرستاده است. آقای ترامپ محتوای نامه را فاش نکرد اما برخی رسانه‌های آمریکایی گفتند که رهبر کره شمالی بار دیگر بر روابط دوستانه خود با رئیس جمهوری آمریکا و علاقه دو طرف به روند بهبود روابط تاکید نهاده است. در مورد نامه‌های قبلی رهبر کره شمالی برای رئیس جمهوری آمریکا، متن این نامه‌ها با موافقت کره شمالی منتشر می‌شد.

نامه قبلی کیم جونگ-اون برای دونالد ترامپ در ماه سپتامبر ارسال شد درحالیکه در آن زمان هم گزارش‌هایی از سردی روابط بین آمریکا و کره شمالی و حتی احتمال عقبگرد کره شمالی از توافق قبلی با آمریکا انتشار یافته بود.

در پی انتشار خبر ارسال نامه آقای کیم برای آقای ترامپ، مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، گفته است که نسبت به دومین دیدار بین رهبران دو کشنر خوش‌بین است. وی افزوده است که انتظار دارد این ملاقات در آینده نزدیک انجام گیرد اما بعید دانسته که این دیدار به توافقی تاریخی منجر شود.

اولین دیدار آقایان ترامپ و کیم، که نخستین ملاقات بین رهبران آمریکا و کره شمالی بود، در ماه ژوئن در سنگاپور انجام شد و هر دو طرف بر تمایل خود به بهبود روابط و گسترش همکاری دوجانبه تاکید نهادند. با اینهمه، از آن زمان تا کنون دستاورد قابل توجهی در زمینه‌های مورد علاقه دو طرف حاصل نشده است. ایالات متحده خواستار تسریع در روند غیراتمی شدن کره شمالی به شکلی قابل راستی‌آزمایی بوده و لغو تحریم آن کشور را به تکمیل این روند موکول کرده در حالیکه کره شمالی تاکید داشته که در برابر اقداماتی که تاکنون صورت داده لازم است مشوقی دریافت کند و به خصوص تحریم ها کاهش یابد.

وزیر خارجه آمریکا گفته است که “کارهای زیادی همچنان باید انجام شود هرچند من مطمئن هستم که در آینده نه چندان دور رئیس جمهوری و صدر کیم فرصت دوباره‌ای برای ملاقات با هم خواهند یافت.” وی در پاسخ به این سئوال که این دیدار دستاوردی اساسی خواهد داشت، گفت: “برایم غیرمنتظره خواهد بود اگر بتوانیم در همین دیدار تا آخر خط را برویم، هرچند اگر چنین چیزی بشود، واقعا عالی خواهد بود.”
در پی اظهارات آقای پومپئو، شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان آمریکا در گزارشی گفت که مقامات آمریکایی در جستجوی مکانی مناسب برای دومین دیدار بین رئیس جمهوری این کشور و رهبر کره شمالی هستند. این شبکه به نقل از منابعی در دولت آمریکا گفته که از اواخر سال گذشته میلادی، مقامات آمریکایی چندین محل در مناطق مختلف جهان را برای برگزاری دومین نشست بین رهبران دو کشور مورد بررسی قرار داده اما هنوز موفق نشده‌اند محلی قابل قبول برای هر دو طرف را بیابند.

براساس این گزارش، تا کنون کشورهای ویتنام، اندونزی و مغولستان، ایالت هاوایی در آمریکا و منطقه غیرنظامی بین کره شمالی و کره جنوبی پیشنهاد شده اما مورد توافق یک یا هر دو طرف قرار نگرفته است. با بعضی از این مکان‌ها به دلیل مسایل داخلی، ماهیت روابط آنها با یکی از دو کشور یا مشکلات تدارکاتی و امنیتی سفر رهبران و مقامات دو کشور مخالفت شده است. به گفته سی‌ان‌ان، دولت آمریکا سوئیس را به عنوان محل مناسبی پیشنهاد کرده به خصوص اینکه کیم جونگ-اون دوره مدرسه را در این کشور گذرانده است اما ظاهرا با این پیشنهاد هم هنوز موافقت نشده است.

براساس این گزارش، دولت کره شمالی مایل است ملاقات بعدی رهبران دو کشور در پیونگ‌یانگ، پایتخت آن کشور برگزار شود که از نظر تبلیغاتی، دستاورد مهمی برای رهبری آن کشور محسوب خواهد شد. چنین دیداری می‌تواند زمینه ساز سفر کیم جونگ-اون به آمریکا نیز باشد. آقای ترامپ پس از ملاقات با رهبر کره شمالی در سنگاپور، از اشتیاق برای میزبانی او در واشنگتن سخن گفت. مقامات آمریکایی تا کنون این پیشنهاد را نپذیرفته‌اند.

تضاد انگیزه‌های کیم و ترامپ؟
خبر ارسال نامه کیم جونگ-اون برای دونالد ترامپ پس از آن منتشر شد که رهبر کره شمالی در پیام خود به مناسب سال نو، ضمن استقبال از ملاقات دیگری با رئیس جمهوری آمریکا “برای رسیدن به نتیجه‌ای که باعث رضایت جامعه بین‌المللی باشد” اظهار داشت که “اگر ایالات متحده همچنان خلف کند، مطالبات یکجانبه‌ای را در مورد موضوعات مشخصی مطرح سازد و به تحریم و اعمال فشار ادامه دهد، آنگاه کره شمالی نیز چاره‌ای نخواهد داشت جز اینکه به منظور حراست از حاکمیت خود، مسیرهای دیگری را مورد بررسی قرار دهد.”

برخی رسانه‌های غربی سخنان آقای کیم در مورد “مسیرهای دیگر” را به هشدار در مورد نادیده گرفتن نتایج ملاقات با آقای ترامپ و از سرگیری برنامه هسته‌ای و موشکی تعبیر کردند اما ظاهرا همزمان با این اظهارات، وی نامه‌ای در مورد پایبندی خود به نتایج نشست سنگاپور و تاکید بر روابط دوستانه با دونالد ترامپ برای او ارسال داشته است. احتمال دارد این نامه به مناسب فرارسیدن سال نو برای رئیس جمهوری آمریکا فرستاده شده باشد.

برخی ناظران معتقدند که گلایه علنی کیم جونگ-اون و هشدار به آمریکا همراه با دنبال کردن ارتباط شخصی با دونالد ترامپ برای جلوگیری از تخریب روند مصالحه با آمریکا، ناشی از ملاحظات سیاست داخلی آن کشور باشد. همچنین سختگیری آقای ترامپ در مورد برنامه اتمی کره شمالی همزمان با تاکید بر روابطی بسیار گرم با رهبر آن کشور نیز منعکس کننده الزاماتی باشد که وی در صحنه سیاست داخلی آمریکا با آنها مواجه است.

آقای ترامپ، که از سوی مخالفان و منتقدان به ناآگاهی از اصول سیاست خارجی و نادیده گرفتن ظرایف دیپلماسی متهم است، ظاهرا می‌کوشد با دست یافتن به تمامی انتظارات خود از کره شمالی، یعنی خلع سلاح اتمی کامل قبل از لغو تحریم‌ها، نشان دهد که رویکرد سیاست خارجی او باعث می‌شود آمریکا همواره “دست بالا” را در روابط با دیگران داشته باشد و با دادن کمترین امتیاز، بیشترین نفع را ببرد.

در کره شمالی، کیم جونگ-اون در مقام رهبر مطلق و تصمیم گیرنده اصلی، حتی منحصر به فرد در صحنه سیاست داخلی و خارجی، در راس یک نظام سیاسی قرار دارد که محور ایدئولوژی آن را آمادگی نظامی همگانی برای مقابله با “دشمن” به خصوص ایالات متحده و هم‌پیمانان منطقه‌ای این کشور تشکیل می‌دهد. در چارچوب این ایدئولوژی، تشکیلات نظامی و نظامیان ارشد از موقعیت برتر سیاسی و اولویت در استفاده از منابع اقتصادی برخوردار شده‌اند و طبیعتا منافع خود را در ادامه سیاست خصومت‌ورزی با آمریکا می‌دانند.

از نظر اقتصادی، حکومت کره شمالی همواره بر “خودکفایی” به عنوان یک اصل ایدئولوژیک تاکید نهاده اما به گفته کارشناسان، اقتصاد این کشور هرگز خودکفا نبوده بلکه بقای آن به دریافت کمک خارجی بستگی داشته است. در زمان شوروی سابق، حیات اقتصادی کره شمالی عملا متکی به کمک آن کشور بود. نتیجه اینکه از زمان سقوط شوروی، مردم کره شمالی با شرایط دشوار اقتصادی مواجه بوده و ارتباط ویژه با چین و دریافت کمک‌های بشردوستانه خارجی، تنها به معنی کاهش نسبی فشار بر مردم بوده و زمینه ساز پیشرفت اقتصادی نبوده است.

گفته می‌شود که کیم جونگ-اون در صدد کاهش مشکلات اقتصادی مردم و بهبود موقعیت کشورش در منطقه از طریق پیشرفت اقتصادی احتمالا با الهام از الگوی رشد اقتصاد چین است. چین با بهبود روابط با غرب و آزادسازی نسبی اقتصاد داخلی و تبدیل به یکی از قطب‌های عمده جذب سرمایه‌گذاری خارجی، به موقعیت یک قدرت بزرگ اقتصاد جهانی دست یافته است.

در صورتی که انگیزه کیم جونگ-اون در تلاش برای حل اختلاف تاریخی با آمریکا تلاش در بهبود وضعیت اقتصادی کشورش باشد، طبیعی است که انتظار داشته باشد در برابر عقب نشینی از خصومت آشکار با آمریکا، از کاهش تحریم‌ها و حتی دریافت کمک خارجی برخوردار شود و بتواند به مقامات حکومتی و مردم کره شمالی نشان دهد که تجدید نظر در ایدئولوژی “دشمن‌انگاری” غرب فواید ملموسی را در پی دارد.