جوهر این پیشنهاد اینست که نظارت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران سخت‌تر و دائمی می‌شود و نگرانی‌های مطرح‌شده از سوی واشینگتن در این زمینه برطرف می‌گردد. ….
——————————————————

رادیوفرانسه:
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در گفت‌وگو با خبرنگاران غربی در سازمان ملل برای رسیدن به یک توافق با آمریکا و پایان دادن به تنش‌های فزاینده کنونی، “پیشنهاد” تصویب زودهنگام پروتکل الحاقی همراه با تشدید و دائمی شدن بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران را در قبال لغو تحریم‌های آمریکا مطرح کرده است.

جوهر این پیشنهاد اینست که نظارت‌ها بر برنامه هسته‌ای ایران سخت‌تر و دائمی می‌شود و نگرانی‌های مطرح‌شده از سوی واشینگتن در این زمینه برطرف می‌گردد. این پیشنهاد را در وهله نخست روزنامه بریتانیایی “گاردین” در گزارشی رسانه‌ای کرد، و سپس ساعتی بعد شبکه خبری آمریکایی “اِن‌بی‌سی” آنرا گزارش داد. تا کنون هیچ مقام آمریکایی به “پیشنهاد” اخیر محمد جواد ظریف برای رسیدن به یک توافق با آمریکا پاسخ نداده است.

به گفته “اِن‌بی‌سی”، یکی از خبرنگاران دیشب (پنجشنبه ٢٧ تیر/ ١٨ ژوئیه) از ظریف پرسید آیا پیشنهادی برای رسیدن به یک توافق با آمریکا و پایان دادن به بن‌بست کنونی بین دو کشور ایران و آمریکا در نظر دارد؟
ظریف گفت «به عنوان یک دیپلمات، من باید همیشه به راه‌حل‌هایی فکر کنم؛ این کار من است. اما وظیفه خود نمی‌دانم که این راه‌حل‌ها را اعلام کنم. من چندین پیشنهاد در این باره دارم».

“گاردین” و “اِن‌بی‌سی” می‌گویند، ظریف پیشنهادی ارائه می‌دهد که او آن را یک «حرکت بنیادی» توصیف می‌کند. ظریف می‌گوید «محتوا برای ما مهم است و ما نمی‌خواهیم یک عکس یادگاری بگیریم و یک مدرک دو صفحه‌ای را با امضاهای درشت مزیّن کنیم؛ ما به این‌ها نیاز نداریم بلکه ما خواستارانجام یک “حرکت بنیادی” هستیم». ظریف در این راستا پیشنهاد می‌کند که «ایران در ارتباط با دیگر طرف‌های توافق هسته‌ای سال ٢٠۱۵، می‌تواند یک تاریخ کلیدی که برای بازرسی‌های گسترده آژانس در سال ٢٠٢٣ تعیین شده را پیش از موعد تعیین‌شده تصویب کند».

مطابق مواد مندرج در توافق اتمی، ایالات متحده آمریکا قبول می‌کند در صورتی که ایران پروتکل الحاقی درباره عدم گسترش تسلیحات هسته‌ای را بپذیرد، به تحریم‌های این کشور در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران پایان بدهد.
پروتکل الحاقی خواستار نظارت بر تمامی فعالیت‌های هسته‌ای ایران به طور دائمی است. این معاهده همچنین به بازرسان آژانس اجازه می‌دهد که نسبت به بازرسی‌های از پیش اعلام‌نشده و اتفاقی، در تمام نقاط ایران اقدام کند. این اقدامی است که جمهوری اسلامی در قالب توافق اتمی موسوم به “برجام”، پذیرفته است که در سال ۲۰۲۳ یعنی چهار سال دیگر در ازای رفع تحریم‌ها به انجام برساند.
هرچند ایران هم‌‌اکنون بطور «داوطلبانه» در حال اجرای پروتکل الحاقی است، اما این پروتکل هنوز در مجلس شورای اسلامی ایران تصویب نشده است.

محمدجواد ظریف دیشب پیشنهاد کرده است که «اگر رئیس جمهوری آمریکا تحریم‌های این کشور علیه ایران را لغو کند، ایران نیز بر اساس توافق اتمی سال ٢٠۱۵، چهار سال دیگر صبر نخواهد کرد و زمینه‌های تصویب و تنفیذ این پروتکل را در مجلس شورا اسلامی به جلو خواهد انداخت».

تصویب پروتکل الحاقی در مجلس شورای اسلامی، به معنای پذیرش ایران برای «بازرسی‌های گسترده، ارتقاءیافته و دائمی» از فعالیت‌های هسته‌ای است.

ظریف بر اساس توافق اتمی می‌گوید «در اکتبر سال ۲۰۲۳، ایران و آمریکا باید درباره دو مورد بسیار مهم اقدام کنند: “در چهارچوب توافق هسته‌ای” که در آن هنگام پیش‌بینی‌شده مجلس ایران پروتکل الحاقی را تصویب کند و در همان حال، کنگره آمریکا نیز تحریم‌های هسته‌ای این کشور علیه ایران را بردارد. در صورتی که آمریکا خواستار دائمی شدن نظارت جامعه بین‌المللی بر برنامه هسته‌ای ایران است، این کار می‌تواند در زمان جلوتری با توافق کنگره در جهت برداشتن تحریم‌های هسته‌ای آمریکا علیه ایران و توافق مجلس ایران درتصویب پروتکل الحاقی محقق شود».

یادآور می شویم که پس از توافق اتمی ایران در سال ٢٠١۵ و آغاز برنامه اقدام مشترک موسوم به “برجام” در آغاز سال ٢٠١۶، رئیس جمهوری وقت آمریکا باراک اوباما با صدور فرمانی تحریم‌های هسته‌ای آمریکا علیه ایران را تعلیق کرد. برداشتن قطعی این تحریم‌ها، بر اساس توافق اتمی موکول به سال ۲۰۲۳ شده بود.
برداشتن تحریم ها، از اختیارات کنگره آمریکاست چون این تحریم‌ها به صورت قانون در کنگره تصویب شده است. رئیس جمهوری آمریکا می‌تواند این تحریم‌ها را تعلیق کند.
همانطور که میدانیم این تحریم‌ها در سال ٢٠١۶ به وسیله باراک اوباما به حالت تعلیق درآمد و همانگونه که می‌دانیم دونالد ترامپ در سال ٢٠١٧، آمریکا را از توافق هسته‌ای خارج و سپس تحریم‌های تعلیق‌شده توسط اوباما را علیه ایران دوباره برقرار کرد.

هنوز مقامات آمریکایی هیچ واکنش رسمی به پیشنهادهای دیشب محمدجواد ظریف نداشته‌اند.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز پنجشنبه ٢٧ تیر/ ١٨ ژوئیه تأکید کرد «ایالات متحده به دنبال دستیابی به توافقی درازمدت با ایران است که جایگزین توافق قبلی شود». او همچنین گفت که برای جلوگیری از دستیابی به سلاح هسته‌ای، «با یک کشور نمی‌توانید قراردادی کوتاه‌مدت داشته باشید، بلکه به قراردادی صدساله نیاز دارید».

جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز در همان روز در حساب توییتر خود نوشت: «یکی از بدترین اشتباهات توافق با ایران این است که به ایران اجازه داده شد برنامه غنی‌سازی اورانیوم داشته باشد».