سینوهه بعدها در یادداشت هایش وقتی به این داستان اشاره می کند. می نویسد: انجا بود که پی بردم حماقت نوع بشر انتها ندارد و در هر دوره ای می توان از نادانی و خرافه پرستی مردم استفاده کرد. ….

——————————————————————

صفحه ای از کتاب سینوهه پزشک فرعون
جلد دوم، ص ۱۳۲

نویسنده: میکا والتاری
مترجم: ذبیح اله منصوری

وقتی سینوهه شبی را به مستی در کنار رود نیل بخواب می رود و صبح روز بعد که یکی از برده های مصر که گوش ها و بینی اش را به نشانۀ بردگی بریده بودند را بالای سر خود می بیند در ابتدا می ترسد اما وقتی به بی آزار بودن آن برده پی می برد با او هم کلام می شود.

برده از ستم هایی که طبقۀ اشراف مصر بر او روا داشته بودند می گوید از فئودالیسم بسیار شدید حاکم بر آن روزهای مصر.

برده از سینوهه خواهش می کند او را سر قبر یکی از اشراف ظالم و معروف مصر ببرد و چون سینوهه با سواد بود، جملاتی که خدایان روی قبر آن شخص ظالم نوشته اند برای او بخواند. سینوهه از برده سئوال می کند که چرا می خواهد سرنوشت قبر این شخص را بداند. برده می گوید سال ها قبل من انسان خوشبخت و آزادی بودم. همسر زیبا و دختر جوانی داشتم. مزرعه پر برکت اما کوچک من در کنار زمین های بیکران یکی از اشراف بود. روزی او با پرداخت رشوه به ماموران فرعون، زمین های مرا به نام خودش ثبت کرد. و مقابل چشمانم به همسر و دخترم تجاوز کرد و بعد از اینکه گوش ها و بینی مرا برید، مرا برای کار اجباری به معدن فرستاد سال های سال از زن و دخترم بهره برداری کرد. و سپس آن ها را به عنوان خدمتکار فروخت و الان از سرنوشت انان اطلاع ندارم. اکنون از کار معدن رها شده ام. شنیده ام آن شخص مرده است و برای همین آمده ام ببینم خدایان روی قبر او چه نوشته اند.

سینوهه با برده به شهر مردگان (قبرستان) می رود. و سنگ نوشته آن مرد را اینگونه می خواند.

(او انسان شریف و درستکاری بود که همواره در زندگی به مستمندان کمک می کرد. و ناموس مردم کنار او آرامش داشت. و او زمین های خود را به فقرا می بخشید.
و هر گاه کسی مالی را مفقود می نمود. او از مال خودش ضرر آن شخص را جبران  می کرد و او اکنون نزد خدای بزرگ مصر ( آمون) است و به سعادت ابدی رسیده است. )

در این هنگام برده شروع به گریه می کند. و می گوید ( آیا او آنقدر انسان درستکار و شریفی بود و من نمی دانستم، درود خدایان بر او باد. …. ای خدای بزرگ آمون، مرا به خاطر افکار پلید که در مورد این مرد داشتم ببخش.)

سینوهه با تعجب از برده می پرسد که چرا علیرغم این همه ظلم و ستمی که بر تو روا شده. باز هم فکر می کنی او انسان خوب و درستکاری بوده است؟

و برده این جمله تاریخی را می گوید: وقتی که خدایان بر قبر او اینگونه نوشته اند، من حقیر چگونه می توانم خلاف این را بگویم؟

و سینوهه بعدها در یادداشت هایش وقتی به این داستان اشاره می کند. می نویسد: انجا بود که پی بردم حماقت نوع بشر انتها ندارد و در هر دوره ای می توان از نادانی و خرافه پرستی مردم استفاده کرد.

یادداشت های سینوهه از خاطرات سفرهایش بین سال های ۱۳۳۴-۱۳۵۱ قبل از میلاد مسیح، در سال های تبعید او در تنهایی در جزیره ای، بر کاغذ پاپیروس نوشته شده است. و در صندوقی بعد از مرگ او یافته شده است.
میکا والتاری نویسندۀ فنلاندی، برای خواندن یادداشت های سینوهه، خط هیروگلیف را آموخته و درسال ۱۹۴۵ آن خاطرات واقعی را در شکل داستانی ارائه کرده است. در سال ۱۳۶۵ ترجمۀ آن کتاب به فارسی به قلم ذبیح اله منصوری در ایران منتشرشده است. اگر کسی می خواهد فقط یک کتاب در زندگی بخواند، براستی باید آن” سینوهه پزشک فرعون” باشد. تا بداند چگونه از زمان باستان تا کنون کاهنان و کشیشان و ملایان، اهداف کثیف خود را به نام خدا به مردم تحمیل کرده اند.

——————————————————–