خانه داری وظیفه‌ای زنانه نیست، و تحمیل چنین وظیفه ای به زنان غیرمنصفانه و ناعادلانه است. برای رهایی زنان از وظایف خانگی لازم است تقسیم کار مبتنی بر جنسیت حذف شود و وظایف سنگین خانه داری با اجتماعی شدن این شکل از کار و نیز مشارکت مردان از دوش زنان برداشته شود. ….

———————————————-

به مناسبت روز جهانی زنان خانه‌دار
وظیفه بی‌ارج و بی‌اجر تحمیل شده بر زنان: خانه‌داری

سیمین کاظمی

خبرآنلاین:
ترکیب «زنان خانه دار»، چنان عادی و جاافتاده است که گویا خانه داری وظیفه ازلی و ابدی زنان است و زنان با چنین وظایفی زاده می شوند. این در حالی است که تقسیم کار جنسیتی که طی آن وظایف خانگی به زن محول شده، ساخته و پرداخته جامعه است و ارتباطی با ویژگی های طبیعی زن و مرد ندارد.

تقسیم کار جنسیتی که زنان را به کارهای خانه موظف می کند، یکی از بنیادی ترین شیوه هایی است که با آن نابرابری جنسیتی در جوامع استقرار یافته است. در تقسیم کار مبتنی بر جنسیت، چون کارخانگی که برعهده زنان است، کم ارزش و بی اهمیت به حساب می آید و کاری که مردان به مثابه نان آور خانواده انجام می دهند حیاتی و مهم است، بنابراین مردان واجد حقوق بیشتری نسبت به زنان می شوند.

اگر چه محافظان وضع موجود می کوشند برای تداوم نظم مستقر جنسیتی، زنان خانه دار را با ادبیات تعارف آمیز مورد تفقد قرار دهند، اما واقعیت آن است که کار خانگی مجموعه ای پایان ناپذیر از وظایف بی ارج و بی اجر، تکراری، مداوم، ملال آور و در عین حال طاقت فرساست که زنان را از بام تا شام مشغول می کند. ماهیت چنین وظایفی به گونه ای است که امکان خلاقیت و خودشکوفایی در آن محدود است از این رو را زنان را به افسردگی و ناامیدی و احساس استیصال می کشاند.

خانه دار بودن زن عموماً به معنای فقدان فرصت اشتغال است. از همین روست که در جامعه ی ما که فرصت اشتغال زنان اندک است و متناسب با افزایش تحصیلات و مهارت آموزی فضای کار برای زنان وجود ندارد، تعداد زنان خانه دار تحصیلکرده نیز در حال افزایش است.
علاوه بر این چون کارخانگی کار تولیدی نیست و در واقع کار بدون مزد است، زنان خانه دار از استقلال اقتصادی محروم و  به لحاظ مالی وابسته به مردان هستند که همین وابستگی مالی، به تبعیت بی چون و چرای زن از مرد مشروعیت می بخشد و خود منشأ بسیاری از مشکلات فردی و اجتماعی زنان است.

سایه فرهنگ مردسالاری و میراث نامیمون آن یعنی تقسیم کار جنسیتی که خانه داری را به عنوان وظیفه ای زنانه تثبیت کرده چنان سنگین است که حتی بسیاری از زنان شاغل نیز از وظایف خانگی رهایی ندارند و مجبورند علاوه بر کار بیرون از خانه، کارهای خانگی را نیز انجام دهند که در واقع متحمل رنج مضاعف و خستگی و فرسودگی می شوند.

خانه داری وظیفه‌ای زنانه نیست، و تحمیل چنین وظیفه ای به زنان غیرمنصفانه و ناعادلانه است. برای رهایی زنان از وظایف خانگی لازم است تقسیم کار مبتنی بر جنسیت حذف شود و وظایف سنگین خانه داری با اجتماعی شدن این شکل از کار و نیز مشارکت مردان از دوش زنان برداشته شود.

*جامعه شناس

———————————————————