آمريکا و اروپا خواستار ارجاع ايران به شورای امنيت شدند

وزير خارجه آمريکا از سازمان ملل متحد خواسته است با آنچه او سرکشی ايران پيرامون برنامه اتمی اش خواند مقابله کند. وزرای خارجه بريتانيا، فرانسه و آلمان نيز اعلام کرده اند وقت آن است پرونده اتمی ايران در دستور کار شورای امنيت سازمان ملل قرار گيرد.

کاندوليزا رايس که تا چند روز قبل هنوز درهای مذاکرات را بسته نمی ديد روز پنجشنبه در يک کنفرانس خبری در واشنگتن ابهامی باقی نگذاشت که به اعتقاد او اکنون وقت آن است که مساله به شورای امنيت برود.

سه کشور عمده اروپايی نيز پس از ديدار در برلين خواستار تشکيل جلسه فوق العاده شورای حکام آژانس بين المللی انرژی اتمی برای رسيدگی به مساله شدند.

با اين حال مقام های اتحاديه اروپا گفتند راه را بر دور تازه مذاکرات نمی بندند.

يک ديپلمات در حاشيه نشست وزرای خارجه اين سه کشور گفت که اجلاس اضطراری شورای حکام در هفته های آتی برگزار خواهد شد ولی وی تاريخ دقيقتری ارايه نکرد.

خانم رايس از درخواست اروپايی ها پشتيبانی کرد و گفت ايران پا را از يک مرز مهم فراتر گذاشته است.

وی گفت آمريکا عميقا نگران است و افزود: "ايران به طور خطرناکی از درخواست های کل جامعه بين المللی سرکشی می کند."

او اضافه کرد: "اين اقدامات تحريک کننده توسط رژيم ايران، شالوده مذاکرات را متلاشی کرده است. ما در کنار اتحاديه اروپا و خيلی ديگر از اعضای جامعه بين المللی، تلاش عمدی دولت ايران برای بحرانی کردن مساله را محکوم می کنيم. ازسرگيری غنی سازی اورانيوم توسط رژيم ايران هيچ اساس و منطق مسالمت آميزی ندارد."

ايران که اين هفته تحقيقات اتمی خود را از سر گرفت می گويد نگران نيست. وزير خارجه ايران نيز خواستار خويشتنداری کشورهای اروپايی شد و از آنها خواست بحث تحقيقات اتمی را با بحث مربوط به توليد سوخت هسته ای در هم نياميزند.

به علاوه کوفی عنان، دبير کل سازمان ملل متحد، به بی بی سی گفت مقام های ايرانی به او گفته اند همچنان به "مذاکرات جدی و سازنده علاقه مند هستند."

آمريکا و اعضای اتحاديه اروپا مظنون هستند که ايران سرگرم تلاشی مخفيانه برای توسعه سلاح های اتمی است. ايران اين سوءظن را رد می کند.

'محک' اعتماد

فرانک والتر اشتاين ماير، وزير خارجه آلمان پس از مذاکرات فوق العاده در برلين با همتايان بريتانيايی و فرانسوی خود گفت دو سال و نيم مذاکرات ميان آلمان، فرانسه و بريتانيا با ايران به بن بست رسيده است.

وزير خارجه آلمان گفت که ايران اعتماد اروپاييان را "بارها و بارها محک" زده و افزود که ازسرگيری فعاليت تاسيسات غنی سازی اورانيوم در نطنز در روز سه شنبه به معنی "رد يکسويه" فرآيند مذاکرات از سوی ايران است.

او گفت: "ما فکر می کنيم اکنون وقت آن رسيده است که شورای امنيت سازمان ملل برای تقويت قطعنامه های آژانس بين المللی انرژی اتمی دخيل شود."

در اين بيانيه مشترک، وزرای خارجه سه کشور بزرگ اروپا با اشاره به "سابقه مستند پنهانکاری و تقلب" ايران اظهار کرده اند که دولت جمهوری اسلامی "مصمم است به روابط بهتر با جامعه بين الملل پشت کند."

جک استرا، وزير خارجه بريتانيا گفت پيشنهادهای گسترده ای به ايران ارائه شده که از جمله شامل دورنمای عضويت در سازمان تجارت جهانی بوده است.

جک استرا پيش از اين ديدار گفته بود: "وقتی دو سال و نيم پيش روشن شد که ايران تعهداتش را در قبال معاهده منع تکثير تسليحات اتمی (ان پی تی) نقض کرده است، شورای حکام می توانست ايران را بلافاصله به شورای امنيت ارجاع دهد. ولی ما اين اقدام را به حالت تعليق درآورديم تا ايران نيز فعاليتهای غنی سازی را معلق کند. ايران اکنون بخش مهمی از آن توافق را نقض کرده است."

پيشتر سرگئی لاوروف، وزير خارجه روسيه اعلام کرد که اقدام تازه ايران ناقض قوانين بين المللی نيست ولی او نيز تاکيد کرد روسيه احتمال ارجاع پرونده ايران به شورای امنيت را منتفی نمی داند.

ولاديمير ايوانف، يک سخنگوی وزارت خارجه روسيه، نيز به بی بی سی گفت که کشور او امکان ارجاع ايران به شورای امنيت را مردود نمی داند.

چين نيز خواستار مذاکرات بيشتر شد ولی نگفت که آيا از ارجاع ايران به شورای امنيت حمايت می کند يا خير. سخنگوی وزير خارجه اين کشور همه طرفهای درگير را دعوت به خويشتنداری کرد.

واکنش ايران

عليرغم اين تحولات، ايران همچنان بر موضع خود برای ادامه تحقيقات مربوط به سوخت اتمی پافشاری می کند.

به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ايران، ايرنا، منوچهر متکی وزير خارجه اين کشور در واکنش به درخواست اروپايی ها برای ارجاع پرونده ايران به شورای امنيت اين كشورها را به "خويشتنداری، تحمل و برخورد منطقی" دعوت كرد.

اما آقای متکی روز پنجشنبه هنگام بازگشت از سفر قزاقستان بار ديگر تاکيد کرد که تصميم ايران برای برخورداری از تکنولوژی هسته ای "برگشت ناپذير" است.

وی در گفتگو با ايرنا گفت: "هيچكس نمی ‌تواند اين حق را از ملت ايران بگيرد و استيفای اين حق موكول و منوط به گرفتن اجازه از هيچ كشوری نيست."

با اين حال وی گفت اگر برخی کشورها نگرانی ها و ابهاماتی درباره برنامه اتمی ايران دارند، کشورش حاضر است برای ايجاد شفافيت تلاش کند.

آقای متکی افزود: "به كشورهای اروپايی ‌توصيه می ‌كنم كه اولا بحث تحقيقات را از بحث توليد سوخت هسته ‌ای جدا كنند و برای امر تحقيقات كه يک امر كاملا طبيعی و عادی است كه به ناحق و ناصواب در گذشته شامل تعليق شده، اين همه تبليغات نكنند."

وی گفت ايران آماده است در مورد توليد سوخت هسته ای به مذاكرات با سه كشور اروپايی ادامه دهد.

اما او تهديد کرد: "كشورهای اروپايی در صورت ارسال پرونده ايران به شورای امنيت، امكانهايی را كه اكنون در دسترس دارند، از دست خواهند داد، چون به محض ارجاع و يا انتقال پرونده ايران به شورای امنيت، دولت موظف خواهد بود براساس مصوبه مجلس، تمامی همكاريهای داوطلبانه خود را قطع كند."

معاون سرپرست مذاکرات اتمی ايران نيز پيشتر در گفتگو با تلويزيون دولتی ايران گفته بود: "جای نگرانی نيست" و افزود ايران بايد برای به کرسی نشاندن حرف خود تمام توان ديپلماتيکش را به نمايش بگذارد.

اين درحالی است که آمريکا و اروپا نيز در تلاشند به جبهه ديپلماتيک خود مقابل ايران نظم بخشند.

آمريکا اعلام کرده است نيکولاس برنز، معاون وزير خارجه خود را هفته آينده به بريتانيا، آلمان و فرانسه اعزام می کند تا استراتژی مشترکی را با اروپايی ها هماهنگ کند. يک مقام آمريکايی گفت آقای برنز با هند نيز درباره ايران مذاکره خواهد کرد.

در مقابل خاوير سولانا، مسئول سياست خارجی اتحاديه اروپا، قصد دارد برای هماهنگی با مقامات آمريکايی به واشنگتن برود.

آقای سولانا اذعان کرد که برای اروپاييان چاره ای جز ارجاع ايران باقی نمانده است، با اين حال گفت که راه را به دور تازه مذاکرات نمی بندد.

وزير خارجه آلمان نيز تصريح کرد که اتحاديه اروپا همچنان آماده است اين مشکل را "از طريق راه های ديپلماتيک، چندجانبه و صلح آميز" حل کند.

درخواست عنان از لاريجانی

درپی ملاقات وزرای خارجه اروپايی در برلين، کوفی عنان دبير کل سازمان ملل متحد با علی لاريجانی، سرپرست مذاکرات هسته ای ايران، تماس مفصلی داشت و او را ترغيب کرد "از هرگونه بحران پرهيز کند، خويشتنداری نشان دهد، و برای دادن شانس ديگری به مذاکرات، گامی به عقب بردارد."

آقای لاريجانی در مقابل گفت که ايران همچنان "به مذاکرات جدی و سازنده علاقه مند است اما تنها در يک چارچوب زمانی مشخص".

فرانسيس هريسون خبرنگار بی بی سی در تهران می گويد که ايران در ماه های اخير از احتمال ارجاع پرونده اش به شورای امنيت آگاه بود و حتی مجلس شورای اسلامی قانونی را تصويب کرد که دولت را ملزم می کرد در صورت تحقق آن احتمال، دسترسی بازرسان به سايتهای اتمی را محدود کند.

اروپاييان بعد از مذاکرات فشرده موفق شده بودند جمهوری اسلامی را به پذيرش پروتکل الحاقی متقاعد کنند. در صورت انصراف ايران، دسترسی بازرسان آژانس به تاسيسات اتمی جمهوری اسلامی فوق العاده دشوار خواهد شد.

رهبران ايران تاکيد کرده اند که ارجاع کشورشان به شورای امنيت به مفهوم "رسيدن به آخر دنيا" نخواهد بود، ولی بسياری از ايرانيان کوچه و بازار نگران عواقب اقتصادی تحريمهای احتمالی شورای امنيت و انزوای بيشتر سياسی هستند. با اين حال دستيابی به فناوری اتمی برای بسياری دیگر از ايرانيان به نماد غرور ملی تبديل شده است.

تشنج بر سر برنامه اتمی ايران پس از آن بالا می گيرد که جمهوری اسلامی دو روز پيش تصميم گرفت بخشی از تاسيسات هسته ای خود را برای انجام تحقيقاتی در زمينه توليد سوخت هسته ای بازگشايی کند.

با اين حال ديپلماتها ادعا کرده اند که تجهيزات اتمی ايران در وضعيت ضعيفی قرار دارد و برای همين چندين روز طول می کشد تا بتوان کاری را در زمينه غنی سازی آغاز کرد.

يک ديپلمات که گفته می شود به آژانس نزديک است، می گويد: "رطوبت و فرسايش بالاست. مدت زيادی طول خواهد کشيد (تا کار راه بيافتد)."

منبع: بی بی سی