|
|
کارگران
کودکان
زنان هنر
و ادبیات
لطیفه
تصاویر
کامپیوتر
سایت های دیگر
اخبار روز از پیک ایران
خلاصه اخبار رادیو فردا
خارجی
آرشیو
صفحه
نخست
______________________________________________________________
مسموميتهاي غذايي و خطرات آن
شهروند
- شماره ۱۰۱۸
دكتر پرويز قديريان، استاد دانشگاه مونتريال
مسموميت هاي غذايي
در مناطق گرمسير در همه فصول ديده ميشود ولي در
مناطق سردسير
اين عارضه بيشتر در تابستانها شايع ميشود و انواع مختلف دارد. بعضي از
مسموميت هاي
غذايي خطرناك بوده و باعث از دست رفتن جان شخص ميشود. به همين دليل است
كه هر ساله
صدها هزار نفر در سراسر دنيا به خاطر مسموميتهاي غذايي و عوارض جانبي آن
مي ميرند. به
طور كلي علائم مسموميت هاي غذايي عبارتند از اسهال و استفراغ، سردرد و
تب، درد شكم
و احساس ضعف.
مسموميت
غذايي به خاطر خوردن غذا و يا نوشيدني
آلوده به
عوامل عفونت زا و سمي بروز ميكند و باكتريهايي مانند
Salmonella, E.Coli (سالمونل)
و Botulism
شايعترين
آنها هستند.
آمار نشان
ميدهد كه يك نفر از
هر سه نفر در
سال به نوعي مسموميت غذايي دچار ميشود كه گاهي اثرات آن زياد مشخص و
شديد نيست.
به عبارت ديگر اغلب مردم در طول عمر خود حداقل يكبار به اين عارضه خسته
كننده دچار
خواهند شد، مخصوصا آنهايي كه توجه كاملي در مصرف غذاي مانده ندارند و در
نگهداري و
مصرف غذا دقت نمي نمايند.
امروزه
مسموميت هاي غذايي دسته جمعي
بيشتر از
گذشته مشاهده ميشود زيرا صنعت غذاسازي در موقع توليد و ذخيره مواد غذايي
مقدار بسيار
زيادي از غذا را يكباره تهيه و پخش ميكند. به عبارت ديگر نوعي غذاي
عرضه شده اگر
آلوده باشد ممكن است در آن واحد صدها و شايد هزاران نفر را مسموم كند
و مشكلاتي را
به وجود آورد.
فقط در كشور
آمريكا هر ساله حدود 9 هزار نفر به
خاطر
مسموميتهاي غذايي جانشان را از دست ميدهند و 33 ميليون نفر هم به عارضه
مسموميت
غذايي دچار ميشوند. اين رقم در انگلستان حدود 10 ميليون نفر است.
غذايي كه
بيشتر از همه باعث مسموميتهاي غذايي ميشوند عبارتند از گوشت مرغ،
تخم مرغ،
غذاهاي دريايي و آبهاي آلوده. بسته به نوع عفونت و شدت و ضعف آن و همچنين
سن و چگونگي
سلامتي شخص، مسموميت ميتواند بين يك روز تا يك هفته شخص را بيمار و
بستري نمايد.
براي درمان
مسموميت هاي غذايي حتما بايد به پزشك مراجعه نمود
و در عين حال
مقدار زيادي آب مصرف كرد. در موقع مسموميت و تهوع و استفراغ مقدار
زيادي از
املاح بدن از دست خواهد رفت كه بايد تامين شود و اين ممكن است با نوشيدن
آبهاي معدني
در منزل و يا دادن سرم در بيمارستان انجام گيرد. در موقع بيماري بايد
از مصرف شير
دوري نمود و غذاي سنگين مانند گوشت و چربي حيواني مصرف نكرد. البته
پزشك معالج
هم داروهايي را توصيه خواهد كرد كه بايد در مصرف مرتب آن توجه نمود. اگر
عادت به مصرف
دارو يا داروهايي داريد كه به علت عوارض يا بيماريهاي مختلف تجويز شده
است حتما
آنها را با پزشك معالج خود در ميان گذاريد تا مشكلي از بابت عكس العمل اين
داروها با
دارويي كه پزشك جهت معالجه مسموميت غذايي ميدهد به وجود نيايد.
براي پيشگيري
بروز مسموميت هاي غذايي مهمترين و اساسي ترين موضوع رعايت
بهداشت است.
شخص بايد قبل از تهيه غذا، مخصوصا قبل از تماس گرفتن با گوشتها حتما
دست هاي خود
را با صابون شستشو دهد و ابزار و وسايل تهيه غذا را به عوامل عفونت زا
آلوده نكند.
نگهداري غذا در محيط سالم و يخچال و يا فريزر از بروز مسموميت هاي
غذايي
جلوگيري خواهد كرد. غذاهاي مانده بايد بلافاصله در يخچال نگهداري شود و اگر
امكان مصرف
آن تا 2 يا 3 روز ديگر وجود ندارد حتما بايد آن را در فريزر نگهداري
كرده يا آن
را دور ريخت. تمام غذاهايي كه در فريزر نگهداري ميشوند بايد تاريخ خريد
و تاريخ مصرف
داشته باشند. در غير اين صورت ممكن است به خاطر كهنه شدن و رشد عوامل
عفونت زا
مسموم كننده باشند و خطرات جبران ناپذيري را به وجود آورند.
روي
هم رفته
افرادي كه به مسموميت غذايي دچار ميشوند پس از چند روز يا چند هفته بهبود
خواهند يافت
ولي گاهي همين افراد به ظاهر سالم سبب انتقال عوامل عفونت زا به ديگران
از طريق تماس
مستقيم و يا آلوده كردن غذا و محيط زيست ميشوند. به عبارت ديگر مدفوع
اينگونه
افراد براي مدتي طولاني حاوي مقدار زيادي از عوامل عفونت زا ميباشد و اگر
اين دسته از
افراد در نظافت روزانه خود دقت ننمايند مسلما قادر خواهند بود بيماري
را به ديگران
انتقال دهند. گذشته از اين از نظر علمي ثابت شده است افرادي كه در طول
عمر خود به
مسموميت سالمونلا دچار ميشوند، اگر به خوبي درمان نشوند و عامل اين
بيماري را در
خود حمل كنند ممكن است به سرطان مجاري صفراوي دچار شوند و اين امكان
حدود 9 برابر
افراد عادي است كه چنين عفونتي را حمل نميكنند. اصولا محتويات روده
مرغ و خروس
(پرندگان) حاوي مقدار زيادي از عامل عفونت زاي سالمونلا است. به همين
جهت در گوشت
مرغ و تخم مرغ (لايه خارجي) مقداري از اين عامل وجود دارد. (يك درصد
تخم مرغ ها و
20 درصد گوشت مرغ حاوي سالمونلا است)
در اين صورت
در موقع تهيه
و پختن
اينگونه مواد غذايي بهداشت كامل بايد رعايت شود و ظروفي را كه براي اين
منظور
استفاده شده است نبايد قبل از شستن كامل براي تهيه و مصرف غذاهاي ديگر
استفاده كرد.
براي دوري كردن از مسموميت هاي غذايي و پيشگيري آن بايد از خوردن گوشت
نپخته دوري
كرد و دقت نمود كه گوشتها، مخصوصا گوشت مرغ به خوبي و در درجه حرارت
بالا پخته
شود تا عامل مورد بحث از بين برود. نبايد فراموش كرد كه نوع ديگري از
مسموميت
غذايي وجود دارد كه كمتر درباره آن صحبت ميشود و آن مسموميت
Campylobacter
است كه سبب التهاب و
ورم لايه داخلي روده ميشود. اين عامل عفونت زا ميتواند از طريق
مصرف گوشت
آلوده پرندگان و تخم مرغ، شير و آب آلوده وارد دستگاه گوارش شود. در ضمن
افراد آلوده
به اين باكتري هم قادر خواهند بود اين بيماري را به ديگران منتقل كنند.
علائم
مسموميت
Campylobacter
استفراغ و اسهال است
كه همراه است با دل پيچه، تب و
گاهي وجود
خون در مدفوع. اينگونه مسموميت ها بايد بلافاصله درمان شود و زير نظر
طبيب معالج
پي گيري گردد.
E.Coli نوع
ديگري از عوامل مسموميت غذايي را
تشكيل ميدهد
كه علائم و عوارض آن شديدتر و درمان آن مشكل تر است و گاهي باعث مرگ
بيماري
ميگردد. اين آلودگي بود كه در يكي از شهرهاي ايالت انتاريو سبب مرگ عده
زيادي گرديد
كه در اثر نوشيدن آب آلوده به
E.Coli بيمار
شده بودند و در ضمن عده
زيادي هم اگر
چه جان سالم به در بردند ولي هنوز از عوارض طولاني اين مسموميت رنج
ميبرند. وقتي
عامل عفونت زاي
E.Coli وارد
بدن شد بين 2 تا 3 روز طول خواهد كشيد تا
علائم
مسموميت نمايان گردد.
E.Coli هم در
گوشت نپخته وجود دارد و ميتواند از طريق
غذاهاي ديگر
مانند سيب زميني، بعضي از ميوه هاي آلوده، شير و غيره وارد بدن شود.
مطالعه اي در
انگلستان ثابت كرده كه 15 درصد گوشت گاو حاوي
E.Coli است.
به همين جهت
در پختن گوشت
قبل از مصرف بايد دقت كامل به عمل آيد.
Listeria نوع
ديگر مسموميت
غذايي را
باعث ميشود كه در افراد مسن و جنين و خانمهاي باردار خطرات جبران ناپذيري
(سقط جنين)
را به وجود ميآورد. اين عامل مسموميت غذايي در غذاهاي دريايي بيشتر ديده
ميشود. علائم
مسموميت بيشتر شبيه آنفلولانزا است كه بين چند ساعت تا چند روز ادامه
خواهد يافت.
متاسفانه عده
زيادي از مردم مسموميتهاي غذايي را جدي نميگيرند
و در موقع
مسموميت به پزشك مراجعه نميكنند كه در حقيقت كاريست خطرناك. اگر در موقع
مسموميت
غذايي علائم زير را مشاهده نموديد حتما خود را به بيمارستان برسانيد و يا
با پزشك خود
مشورت كنيد تا در درمان آن اقدام به عمل آيد.
ــ تهوع و
استفراغ
ــ خشكي دهان
ــ تقليل
ادرار (تقليل آب بدن)
ــ سردرد و
سرگيجه
ــ ديدن خون
در مدفوع
ــ تب
پند هفته
اگر به عارضه
كم
حافظه گي
دچار هستيد به نكات زير توجه كنيد.
كم حافظه گي
علل مختلفي دارد.
تغذيه يكي از
مهمترين آنهاست. براي جلوگيري از بروز كم حافظه گي بايد از مصرف
غذاهايي كه
حاوي مقدار زيادي از فلزات سنگين
Heavy Metals
مانند جيوه،
آلومينيوم و
غيره هستند
دوري كرد زيرا در از بين بردن قوه حافظه نقش مهم دارند. اين فلزات ممكن
است از طريق
غذاهاي كنسرو شده در قوطي هاي فلزي، آب لوله كشي، بعضي از ماهيهاي
اطراف شهرهاي
بزرگ كه در آب آلوده زندگي ميكنند، جيوه موجود در دندانهاي ترميم شده
و به تدريج
به بدن برسند. بررسيهاي علمي نشان ميدهند كه اين دسته از مواد قادرند
صدمه غيرقابل
جبراني به مغز و اعصاب وارد آورند و در نهايت موجب بروز فراموشي،
بيماري
آلزايمرز و عوارض جانبي آن گردند.