انتخاب مسواك و نخ دندان

مهدی الهی خواه
 

بسياري از مردم بيش از آنكه در پي يادگيري صحيح مسواك زدن باشند، به دنبال خريد مسواكهاي گران قيمت و پر زرق و برق هستند.

خوب است بدانيم مسواك به خودي خود معجزه نمي كند بلكه معجزه گر واقعي روش مسواك زدن مي باشد. برداشتن پلاك از روي سطوح داخلي، خارجي و سطوح جونده دندانها از اهداف اصلي مسواك زدن مي باشد.

انواع مسواك: 
1-Extended front tip (مسواك با نوك كشيده ):  به شما كمك ميكند دندانهاي خلفي را به راحتي تميز كنيد با اين مسواك به دندانهاي آسيا و پشت دندانهاي قدامي به آساني دسترسي خواهيد داشت.

2- Flexible head ( مسواك با سر قابل انعطاف ): سر پلاستيك و قابل انعطاف اين مسواك از ايجاد فشار زياد روي لثه و دندان جلوگيري كرده، مانع سايش ميناي دندان مي شود.

3- Multilevel bristle (مسواك با موهاي نامسطح): با اين مسواك مي توان بين دندانها را تميز كرد خصوصاً اگر از نخ دندان استفاده نمي كنيد شيارهاي لثه كنار دندان را هم مي توان با اين مسواك به راحتي تميز كرد.

4- Criss crossing bristle (مسواك با موهاي متقاطع ):  به برداشتن پلاك از بين دندانها كمك مي كند.

5- Flared side bristle (مسواك با موهاي سر پهن ):  اين مسواك با ماساژ لثه باعث بهبودي جريان خون لثه مي شود.

6- Curved bristle ( مسواك با موهاي انحنادار ):  اين مسواك در تميز كردن اطراف دندان مؤثر است.

انتخاب مسواك:
سرمسواك بايد به اندازه اي باشد كه علاوه بر احساس راحتي، توانايي دسترسي به دندانهاي خلفي را داشته باشد.شكل سر به گونه اي باشد كه حتي به نواحي كه مسواك زدن آن مشكل است به راحتي دسترسي داشته باشد.در مورد موهاي مسواك، دو نوع ماده ي موئي در مسواكها بكار مي رود، طبيعي (موي خوك – HOG ) و فيلامانهاي مصنوعي كه اكثراً از نايلون ساخته مي شوند.فيلامانهاي نايلوني بوضوح بر موهاي طبيعي برتري دارند، زيرا موهاي طبيعي بعلت شكل توبولرشان بنحو چشمگيري استعداد بيشتري براي فرسودگي، شكنندگي و آلودگي با رسوبات ميكروبي آبكي، نرم شدگي و از بين رفتن قابليت ارتجاعي، دارند همچنين بهتر است انتهاي موهاي مسواك گرد باشد تا به لثه آسيب نرساند.
در مورد دسته مسواك، انتخاب شكل دسته يك مسئله ترجيح شخصي است.دسته مسواك بايد براي جا گرفتن در كف دست بقدر كافي بلند باشد كه دسته هاي مستقيم متداولترند.دسته هايي با ساقه زاويه دار در دست فرد نگه دارنده،احساس تماس بهتري بوجود مي آورد.
چون سطح كارگر چنين مسواكي – يعني انتهاي مودارش – در جهت عكس امتداد محور طولي دسته شان قرار مي گيرد.همچنين ميزان كش آمدن لب هنگام مسواك زدن سطوح فاسيال مولر با مسواكهاي زاويه دار كمتر از مسواكهاي دسته مستقيم است.
اخيراً مسواكهايي با يك زاويه 17 درجه بين سر و دسته به بازار آمده اند كه دسترسي به سطوح لينگوال پر مولرها و مولرها را آسانتر كرده اند. مسواك بچه ها بهتر است داراي سر كوچك و نرم بوده و دسته بزرگي داشته تا بتواند به راحتي در دهان حركت دهند.

چند وقت يكبار بايد مسواك را عوض كرد؟
از ديدگاه ِِADA به دلايل زير بايد هر سه ماه يكبار مسواك را عوض كرد.
1) 1) مطالعات آزمايشگاهي نشان مي دهد باكتريهاي خارج از بدن بر روي مسواك به راحتي رشد مي كنند به خصوص در موارديكه مسواكها در محيطي مرطوب و نزديك به هم نگه داري شوند.
2) 2) موهاي مسواك كهنه به طور موثر قادر به برداشتن پلاك از سطح دنداني نخواهد بود و به لثه آسيب مي رساند. (توانايي برداشتن پلاك ميكروبي مسواك جديد30%بيش از مسواك قديمي كه استفاده كرده ايم مي باشد )
نتايج حاصل از تحقيقات نشان مي دهد افراد بيماري كه علاوه بر آنتي بيوتيك درماني هر دو هفته يكبار مسواك خود را عوض مي كنند سريعتر از بيماراني كه تنها آنتي بيوتيك دريافت ميكنند، بهبود مي يابند و بنابراين ميتوان گفت باكتريهاي موجود بر روي مسواك سبب طولاني شدن مدت بيماري مي گردند.
در بيماريهايي مانند پنوموني، سينوزيت و بيماريهاي گوارشي، بر روي مسواك، باكتري و قارچ يافت مي شوند.
• • در صورت بيمار بودن نبايد از خمير دندان مشترك استفاده كرد زيرا سبب انتقال ميكروب از يك مسواك به مسواك ديگر مي شود.پس از بهبودي از بيماري بهتر است مسواك را عوض كنيم تا از نفوذ بيماري از طريق ميكروبهاي موجود در مسواك جلوگيري شود.
• • در افراديكه داراي فارنژيت عود كننده هستند، مسواك جديد ممكن است از نياز به تونسيلكتومي (در آوردن لوزه ها )جلوگيري كند.
• • مسواك كودكان بيشتر نياز به تعويض دارد، چون بچه ها اغلب مسواك خود را مي جوند بنابراين سريع تر خراب مي شود. جديدترين نوع مسواك، مسواك جويدني است كه كافي است يك عدد از اين مسواك كوچك را داخل دهان گذاشته و مثل آدامس جويده شود. در اين حال دندانها را به راحتي تميز و ايجاد بوي مطبو عي كرده كه تا 20 دقيقه دوام خواهد داشت. اين مسواك به خمير دندان و آب نياز نداشته و به راحتي در هر زمان قابل استفاده است و بعد از هر بار مسواك زدن دور انداخته مي شود.
البته اخيراً مسواك جديدي به بازار امده است بنام مسواك مغناطيسي كه ظاهراً اين مسواك شبيه خواهران و برادران ديگرش است اما از باطن آن جريان برقي نامحسوسي مي گذرد كه اساس كار آن است.در واقع سازندگان اين مسواك از اين واقعيت ساده سود جسته اند كه پلاك دنداني به طور طبيعي بار مثبت دارد و خود دندان بار منفي، وقتي مسواك روشن مي شود دندانها نيز موقتاً بار مثبت پيدا ميكنند و نتيجه كار معلوم است:  مثبت، مثبت را مي راند و پلاك به مسواك مي چسبد و خارج مي شود البته برخلاف مسواك برقي نه حركت چرخشي دارد و نه حركت لغزشي.سازندگان اين مسواك ادعا دارند كه اين مسواك در مقايسه با مسواكهاي معمولي 48% موفق تر است و مدعي اند كه همراه با خمير دندان حاوي فلورايد موجب كاهش حساسيت دندان نيز مي شوند.

نخ دندان (Dental-Floss ):
كشيدن نخ دندان در فواصل دنداني، متداولترين روش توصيه شده در مورد تميز كردن سطوح پروكسيمال دندانهاست. نخ دندان بصورت نخ نايلون چند فيلاماني است كه يا بحالت تابيده يا غير تابيده، يا بصورت ممتد و يا منقطع و موم اندود يا غير موم اندود و ضخيم يا نازك وجود دارد.عوامل ويژه مختلفي – نظير سختي نقاط تماس دنداني، زبري سطوح دنداني، ميزان مهارت دستي بيمار بجاي مزيت هر محصولي – تعيين كننده انتخاب نخ دندان مي باشد. تحقيق باليني تاكنون قادر به نشان دادن هيچ تفاوت مهمي در قابليت انواع مختلف نخ دندان جهت برداشت پلاك دندان نبوده است بر اساس شرايط مجاز فردي نخ هاي نازك غير موم اندود ترجيح دارند زيرا اين نخها بنحو قابل ملاحظه اي نازكتر از نخهاي موم اندود بوده و بنابراين راحت تر از بين دندانهايي كه نقاط تماس محكمي دارند عبور مي كنند. بعلاوه نخهاي غير موم اندود هنگام عبور از سطح دنداني ايكه عاري از رسوبات باشد، صداي جير جير خاصي توليد مي كنند. اين پديده صوتي بصورت يك علامت عملي سطح تميز دنداني – در نواحي كه ميزان تميز شدگي را نمي توان به راحتي با يك ماده ي آشكار كننده ي معمولي نشان داد – مي تواند مورد استفاده قرار گيرد.
معمولاً 3-4 ساعت بعد از هر بار مسواك زدن مجدداً پلاك ميكروبي روي دندان رشد مي كند بنابراين بايد بطور مرتب مسواك زده و نخ كشيد.

 

نقل از: فیندوس